تلسکوپ هابل-جهان در حرکت

اگر به فضا علاقمند هستید، حتماً این مجموعه ویدئو برایتان جالب و آموزنده خواهد بود. شاید شما هم مانند ما تصور کنید خورشید ستاره ای آرام، نورانی و گرم است که زمین را روشن می کند و گرما می بخشد. اما این تمام ماجرا نیست، خورشید در درون خود فعل و انفعالات و انفجارهایی را تجربه می کند که بر باقی سیارات منظومه شمسی بسیار اثرگذارند. اگر برای شما هم جالب است بدانید که زهره تا امروز سپر بلای ما در برابر خورشید بوده، این دوره را ببینید.

در مستند ویدیویی «تلسکوپ هابل-جهان درحرکت» با بزرگ‌ترین دستاورد بشر که نقش مهمی در پیشرفت دانش نجوم داشته است، آشنا می‌شوید. همه ما در آموخته‌های مدرسه یا کارتون‌های دوران کودکی با نام گالیله آشنا شده‌ایم. گالیله یکی از مهم‌ترین دانشمندان تاریخ است که در طول حیات خود اکتشافات متعددی را رقم زد. او علاقه شدیدی به دنیای رمزآلود کهکشان‌ها داشت و اولین فردی بود که با استفاده از تلسکوپ به مطالعه آسمان‌ها پرداخت. گالیله 4 قمر بزرگ سیاره مشتری را کشف کرد و نامشان را قمرهای گالیله نهاد. قرن‌ها بعد دانشمند آمریکایی «ادوین هابل» با ابداع «ستاره‌شناسی فرا کهکشانی» نام خود را در تاریخ علم نجوم به جاودانگی رساند. تحقیقات وی در راستای کشف حقایقی بود که منجمان سال‌ها پاسخی برای آن نیافته بودند. هابل پس از مطالعات بسیار رساله‌ای در خصوص سحابی‌ها تألیف کرد؛ سپس تحقیقات خود را با استفاده از بزرگ‌ترین تلسکوپ جهان درباره‌ی جزییات کهکشان‌ها ادامه داد. به گفته هابل همان‌طور که ستاره‌ها با یکدیگر فرق دارند، کهکشان‌ها نیز متفاوت‌اند. برخی مثل کهکشان راه شیری مارپیچ و برخی دیگر به توپ بیس‌بال یا تخم‌مرغ شباهت دارند. مطالعه روی چهل‌وشش کهکشان نشان داد که آن‌ها در حال حرکت و دور شدن از زمین هستند. هابل کشف کرد که هرقدر کهکشانی از زمین دورتر باشد سرعتش بیشتر است. این قانون علمی «قانون هابل» نامیده شد که تحولی چشم‌گیر در ستاره‌شناسی و درک ما از عالم هستی پدید آورد. منجمان به‌پاس احترام و قدردانی از خدمات این اخترشناس مشهور، اولین تلسکوپ فضایی تاریخ را به یاد او «هابل» نامیدند. در این مستند جذاب به شرح کامل تلسکوپی که انقلاب بزرگی در ستاره‌شناسی و نجوم محسوب می‌شد، خواهیم پرداخت.

در مستند ویدیویی «سفری میان ستارگان» به مرزهای بی‌کران هستی پا می‌گذاریم و شمارا با جدیدترین دستاوردهای کیهانی آشنا خواهیم کرد. اگر تاریخ و سرگذشت انسان را موردمطالعه قرار دهیم متوجه مهاجرت‌های گسترده نسل بشر در سراسر زمین خواهیم شد. این سفرهای بزرگ و دسته‌جمعی دلایل متعددی داشت که مهم‌ترین آن دسترسی به منبع ارزشمند آب بود؛ اما خطر پایان این سرچشمه حیات‌بخش از دیرباز تاکنون نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است. به‌گونه‌ای که «استیون هاوکینگ» فیزیکدان سرشناس انگلستانی اعتقاد داشت که برای ادامه بقای نسل بشر باید سفرهای کهکشانی را آغاز نمود. شاید تصور عزیمت به سیاره‌ای دیگر دشوار به نظر برسد اما چندان دور از دسترس نیست؛ بخصوص زمانی که گسترش دانش بشر در فضا و کشف ستارگان سه‌گانه «آلفا قنطورس» انگیزه صعود را چند برابر کرد؛ زیرا در این مجموعه که به‌عنوان چهارمین ستاره پرنور آسمان شناخته می‌شوند امکان پیشرفت حیات وجود دارد. درواقع آلفا قنطورس میان تمام سیاراتی که دارای شرایط میزبانی از بشر هستند نزدیک‌ترین ستاره به شمار می‌رود؛ اما بزرگ‌ترین مشکل، بعد مسافت در سفرهای کیهانی است که با در نظر گرفتن سرعت فضاپیماهای امروزی میسر نیست. همین امر دانشمندان را واداشت تا در جستجوی چاره‌ای برای سوخت فضاپیماها باشند. سرانجام پس از آزمایش مدل‌های شیمیایی و پلاسمایی نظریه جنجالی همجوشی سوخت هسته‌ای «پادماده» مطرح گردید. بهره‌گیری از قدرت بی‌نظیر پادماده می‌تواند زمان سفر به آلفا قنطورس را به شش سال برساند؛ اما تولید آن مستلزم آزمایشگاه‌های بزرگ و مجهز همچنین صدها میلیارد دلار هزینه است که مقرون‌به‌صرفه نخواهد بود. ستاره‌شناسان در راستای حل مشکل، نظریه دیگری مبنی بر استخراج پادماده‌های فضایی مطرح کردند. آن‌ها معتقدند سوخت کمیاب پادماده، مقدار ناچیزی دارد و تنها از سیاه‌چاله‌های فضایی نشأت می‌گیرد. بااین‌حال روزانه مقدار قابل‌ملاحظه‌ای از آن وارد منظومه شمسی شده که با نصب تجهیزات مخصوص قابل‌برداشت است. اگر بتوانیم از پادماده موجود در فضا بهره ببریم سرعت فضاپیماها تا یک‌میلیون کیلومتر در ساعت افزایش خواهد یافت. این سرعت باورنکردنی شاید مدت‌زمان سفر را کاهش دهد اما به مخاطرات آن می‌افزاید. برای مثال کوچک‌ترین ذرات گردوغبار می‌تواند مهلک‌ترین ضربات را به سفینه وارد و موجب انهدام کلی شود؛ اما این مشکل نیز راهکار هوشمندانه‌ای دارد که شما را به تماشای آن در ادامه دوره دعوت می‌نماییم.

در جهانی که میلیاردها کهکشان و تریلیون‌ها ستاره وجود دارد، تحقیقات علمی در صدد اثبات وجود موجوداتی در خارج از کره زمین هستند. اما آیا زندگی خارج از زمین وجود دارد؟ در این دوره به کشف پاسخ این پرسش و بسیاری سؤالات دیگر پرداخته‌ایم. در این مجموعه ویدئو سفری مجازی نیز با با تلسکوپ فضایی اسپیتزر خواهیم داشت و سری به سیارات دیگر منظومه شمسی می‌زنیم. با ما همراه شوید.